GERİLEME DÖNEMİ (1699 - 1792)

1.   III. AHMET DÖNEMİ (1703 - 1730)
  1711 - Osmanlı & Rus Savaşı (Çarlık Rusya’nın şu nedenlerden ötürü savaşa girmiştir):
Kırım’ı ele geçirmek ve Karadeniz’e inmek,
Balkanlardaki Slavlar ile Ortodoksları himaye etmek,
Lehistan - Baltık Denizi egemenliğe almak,
Boğazları ele geçirerek sıcak denizlere inmek.
  1711 - Prut Antlaşması (Osmanlı & Çarlık Rusya):
Sadrazam Baltacı Mehmet Paşa, Rus ordusunu yenilgiye uğrattı.
Đstanbul Antlaşması ile Rusya’ya verilen yerler geri alındı ve Karadeniz tekrar Türk gölü oldu.
  1715 - 1718 Osmanlı & Venedik, Avusturya Savaşı: Osmanlı, Mora’yı geri almak için Venediklileri yenmiş.
Ancak; Avusturya, Venediklilerin yanında yer alarak Osmanlı’yı yenmiştir.
  1718 - Pasarofça Antlaşması (Osmanlı & Avusturya - Venedik):
Karlofça Antlaşması ile kaybettiği toprakları almak için savaşan Osmanlı, yeni topraklar kaybetti.
Batı’nın üstünlüğünü kabul etti.
Batı kültürünü tanıyabilmek için Batı ile savaşları keserek barış politikası izledi.
  1718 - 1730 Lale Devri (1718-Pasarofça Antlaşması, 1730-Patrona Halil Đsyanı):
Dönemin sadrazamı Nevşehirli Damat Đbrahim Paşa’dır.
Dönemin en ünlü minyatür ustası Levni, şairi ise Nedim’dir.
Avrupa’nın önemli şehirlerinde (Paris, Viyana, Londra) geçici elçilikler açıldı.
Đlk geçici elçilik ve elçisi; Paris - Yirmi Sekiz Mehmet Çelebi (Paris Sefaretnamesi).
Geçici elçilikleri, Avrupa’daki gelişmeleri yakından takip etme isteğinden açmıştır.
1727 - Đlk Türk Matbaası - Sait Efendi ve Đbrahim Müteferrika tarafından kuruldu.
Matbaada basılan ilk eser; Vani Efendi - Vankulu Lügati’dir.
Matbaa’da basılacaklar, dini eserler dışındakiler olmuştur.
Doğu Klasikler, Türkçe’ye çevrildi.
37                                                                                              




Đstanbul’da kütüphaneler açıldı.
Yalova’da kâğıt fabrikası kuruldu.
Đstanbul’da çini imalathanesi ve kumaş fabrikaları açıldı.
Yeniçerilerden, Tulumbacılar Ocağı (Đtfaiyeciler Bölüğü) oluşturuldu.
Đlk kez çiçek aşısı yapıldı.
III. Ahmet çeşmesi ve Nuru Osmaniye Camisi, Borok - Rokoko tarzında yapıldı.
Askeri tarzda hiçbir yenilik yapılmadı.
1730  - Patrona Halil Đsyanı: Damat Đbrahim Paşa’nın açtığı zevk devrinden memnun olmayan ve Đran
Seferi’nin olumsuz haberlerin gelmesinden rahatsız olan bir topluluk, Damat Đbrahim Paşa’yı ve bir grup devlet adamını
idam etmişler, Sadabad Köşkünü yakmışlar ve Nedim’i öldürmüşlerdir. Đsyanın ardından III. Ahmet tahttan indirildi.
2.   I. MAHMUT DÖNEMĐ (1730 - 1754)
  Humbaracı Ocağı’nın başına, Avrupa’dan getirilen Fransız Kont Dö Boneval (Humbaracı Ahmet paşa), Osmanlı
tarihinde Avrupa’dan getirilmiş ilk askeri uzmandır.
  Đlk askeri ıslahat yapılmıştır: Ordu sistemi; alay, bölük, tabur uygulamasına göre yeniden düzenlenmiş. Đlk kez
Avrupa’dan askeri alanda örnek alındı.
  1734 yılında Hendesehane (Subay yetiştirmek için teknik okul) açıldı.
                                                                                                                           1725 - 1732 Osmanlı & Đran Savaşları: 1724-Osmanlı & Rusya arasında yapılan Đstanbul Antlaşması (Đran’ın
Kafkasya topraklarının paylaşılması)’na tepki göstererek her ikisine birden savaş açmış; ancak başarısız olmuştur.
  1732 - Ahmet Paşa Antlaşması (Osmanlı & Đran):
Đran, bazı topraklarını Osmanlı’ya vermiştir.
                                                                                                                           1736  -  1739 Osmanlı & Avusturya  - Rusya Savaşları: Rusya’nın Kırım’ı tehdit etmesi, Lehistan meselesi,
Eflak - Boğdan’ın kışkırtılması ve Avusturya’nın da ittifakıyla Osmanlı’ya savaş açmışlar ve sonunda Osmanlı, ikisine
birden galip gelmiştir.
  1739 - Belgrad Antlaşması (Osmanlı & Avusturya - Rusya):
Osmanlı’nın son kazançlı antlaşmasıdır. Kaybettiği bir toprağı almıştır.
  1740 yılında arabuluculuğuyla Fransa’ya verilen kapitülasyonlar, sürekli hale getirilmiştir.
3.   III. MUSTAFA DÖNEMĐ (1754 - 1774)
  Topçu Ocağı ıslah edilmiştir: Ağır toplar yerine hafif toplar dökülmüştür. Sürat Topçuları Ocağı kurulmuştur.
  Donanma güçlendirilmiştir.
  Đlk kez iç borçlanmaya gidilmiş ve Esham Senetleri düzenlenmiştir.
  Mühendishane-i Bahr-i Hümayun (Deniz kuvvetlerinin subay ihtiyacı) adıyla denizcilik okulu açıldı.
  1768 - 1774 Osmanlı & Rus Savaşları: Rusya’nın Lehistan’ı işgali sonunda Leh vatanseverlerin Osmanlı’ya
sığınması ve Rus askerlerinin Osmanlı topraklarında katliam yapmaları, savaş sebebi olmuştur. Savaş sırasında ilk kez Rus
donanması Akdeniz’e girerek Çeşme’de Osmanlı donanmasını yakmıştır.
  1774 - Küçük Kaynarca Antlaşması (Osmanlı & Rusya):
En ağır antlaşmadır.
Karadeniz’de Türk egemenliği sona ermiştir.
Osmanlı ilk kez savaş tazminatı ödemiştir.
Kırım bağımsız olmuş; halkın dini bakımdan halifeye bağlı kalmıştır.
Rusya’ya ilk kez kapitülasyonlar verilmiştir.
Rusya, Osmanlı içindeki Ortodoksları sahiplenmiştir.
4.   I. ABDÜLHAMĐD DÖNEMĐ (1774 - 1789)
  Yeniçeri sayımı yapıldı.
  Đlk kez ulufe alım - satımı yasaklandı.
  Đstihkâm okulları açıldı.
  Cülus Bahşişi kaldırıldı.
  Esham Senetleri uygulanmaya konuldu.
  Avrupa’dan Mühendis - Uzmanlar getirildi.
  1774 - Küçük Kaynarca Antlaşması imzalandı. Bu antlaşma ile Rusya, Osmanlı’nın iç işlerine karışma hakkı
elde etmiş ve Osmanlı vatandaşları Ortodoksları himayesine almıştır.