HEYELAN (TOPRAK KAYMASI)

Heyelanı etkileyen faktörler                                                                            Heyelan olayı sonucu etkenler
• Fazla yağış alması,                                                                                   • Büyük çapta toprak - kaya kütleler yer değişir.
• Eğimi fazla olması,                                                                                   • Ulaşım yolları kapanır.
• Tabakaların uzanışı,                                                                                  • Yakındaki yerleşim yerleri toprak altında kalır.
• Yer çekimi,                                                                                                                                                               • Akarsuların önünü kapatırsa heyelan set gölleri olur. (Abant, sera, vb.)
• Kar erimeleri,                                                                                        • Verimli arazileri örter ve verimlilik düşer.
• Kaya - toprak cinsi (killi toprak),                                                                                                                                       • Karadeniz’de etkili görülür (yağış - eğim fazlalığı). Heyelanlar % 65
• Beşeri faktörler (yol yapımı, vb.)                                                                    oranında ilkbahar görülür (kar erimeleri- toprağın suya doyması).
                            
                                                                           10) EROZYON (TOPRAK AŞINMASI - DIŞ ETKENLERLE):
Erozyonu etkileyen faktörler                                                                            Erozyon olayı sonucu etkenler
• Bitki örtünün fakirliği - tahrip edilmesi,
• Eğimin fazlalığı,                                                                                     • Tarım alanlarının verimi azalır.
• Yağış rejimin düzensizliği,                                                                           • Tarımsal verimlilik azalır.
• Aşırı otlatma - meraların tarlaya dönüşümü,                                                           • Çölleşme hızlanır.
• Arazinin nadasa bırakımı, eğime paralel toprak                                                        • Barajların ömrü kısalır.
sürülmesi  anızın  yakılması  gibi  arazinin  yanlış                                                    • Delta alanları genişler.
kullanımları,                                                                                           • Doğal denge bozulur.
• Bilinçsiz halk
                                                                                                        Erozyon için alınacak önlemler
• Nadas yerine nöbetleşe ekime geçilmelidir.                                                                                                                                • Ağaçlandırma çalışmaları yapmak.
• Toprağı eğime dik sürmek.                                                                                                                                                 • Barajların kenarlarını ağaçlandırmak.
• Anız örtüsünü yakmamak.                                                                               • Ormanları korumak,
• Eğimli   arazilerde   basamaklar                                                                      (taraçalama)                                                        • Meraların aşırı - erken otlatılmasını önlemek,
oluşturmak.                                                                                                                                                                 • Usulsüz tarla açmayı önlemek, halkı bilinçlendirmek.
En fazla erozyon; Đç Anadolu, Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu Bölgelelerindedir.
11) ÇIĞ:
Eğimin fazla - kar yağışlarının yoğun olduğu dağ kesimlerinde görülür. Doğu Anadolu (Hakkari Bölümü)
ile Doğu Karadeniz dağ kesimleri yakınlarında görülürler.
12) SEL - SU TAŞKINI:
Sağanak yağışların görüldüğü ve bitki örtüsünün cılız olduğu yerlerde görülür. En çok Đç Anadolu
bölgesinde görülür. Meriç, Ergene, Susurluk, Küçük  - Büyük Menderes, Gediz, Bakırçay gibi nehirlerde
yağışlar yoğun olduğunda (eğimleri az olduklarından) taşkınlara neden olur.
• En fazla rüzgâr erozyonu                                                                              : Đç Anadolu
• En fazla çığ olayı                                                                                    : Hakkari Bölümü
• En fazla kıyı set gölü                                                                                : Marmara Gölü
• En yüksek göller                                                                                      : Çıldır - Nemrut
• En uzun gerçek kıyı                                                                                   : Ege
• En uzun akarsu (sınırda)                                                                              : Kızılırmak                                                        (genelde): Fırat - Dicle
• En alçak plato                                                                                        : Çatalca - Kocaeli Plato
• Delta ovası olmayan yer                                                                               : Marmara Denizi
• En büyük delta ovası                                                                                  : Çukurova
• En büyük tektonik ova                                                                                 : Konya Ovası
• En fazla plato                                                                                        : Đç Anadolu
• Doğal sınır oluşturan nehir                                                                           : Meriç - Aras   - Arpaçay
• En hızlı akan nehir                                                                                   : Çoruh
• Ülkemize dökülen nehir                                                                                : Asi
• Dışarıya dökülen nehir                                                                                : Fırat, Dicle, Çoruh, Aras, Kura
• En fazla menderes olan bölge                                                                          : Ege bölgesi