A. iSLAMĐYET ÖNCESi TÜRK KÜLTÜR - MEDENiYET
• Türk = “Doğan, Türeyen, Güçlü, Kuvvetli” anlamındadır.
• Türk adını ilk olarak “Göktürkler” kullanmıştır.
• Türk tarihine ait bilgilerin detaylı ulaşılamaması, Türklerin geniş coğrafyaya yayıldıklarının ve yazıyı
geç kullandıklarının kanıtıdır.
• Türklerin Ana Yurdu Orta Asya’dır. Anadolu, 1071 Malazgirt sonrasında Türkiye olarak
adlandırılmıştır.
a) Türk Göçleri - Sonuçları:
Nedenleri Sonuçları
* iklim değişikliği, tarım alanların daralması, * Türk kültürü farklı yerlere yayılmıştır.
* Bağımsız yaşama duygusu, özgür * Gidilen yerlere devlet yönetimi ve askeri teşkilatlanma
yaşanacak yerlere gitme arzusu, konularında örnek olmuştur.
* Türk boylarının birbirleriyle mücadeleleri, * Gidilen bölgelerde farklı devletler kurulmuştur.
* Hayvan hastalıkları, ekonomik sıkıntılar, * Uzak bölgelere giden Türkler benlikleri kaybetti.
* Nüfusun artması ve ekonominin * Türklerin geniş coğrafyaya yayılması ve çok sayıda
etkilenmesi, devlet kurması, Türk tarihini bütün incelemeyi zorlaştırdı.
* Dış güçlerin baskısı (Moğol, Çin, Tunguz), * Orta Asya Türk nüfusu azalmıştır.
* Yeni yerler ele geçirme arzusu. * Bozkır - Türk kültürü yayılmıştır.
* Türkleri uzun mesafelere göç etmelerini kolaylaştıran etkenler:
a) Atın evcilleştirilmesi, b) Tekerleğin kullanılması, c) Teşkilatçılık özellikleri.
* Avrupa’ya göç eden topluluklar:
Hunlar, Avarlar, Macarlar, Bulgarlar, Peçenekler, Kumanlar, Kıpçaklar ve Oğuzlar.
b) Orta Asya Đlk Kültür Merkezleri:
Kültürler Buluntular
Anav Kültürü * En eski kültür. Yerleşik hayata geçmişler ve tuğlalı evlerde oturmuşlar.
1
(MÖ 4500 - MÖ 1000) Tarım araç-gereç, hayvancılıkla ilgili eşyalar, dokumacılık, seramik kaplar.
Kelteminar Kültürü * Aral Gölü’ne dökülen delta içindeki Orta Asya kültürüdür. Balıkçılık ve
2
(MÖ 3000) avcılık ile ilgili kalıntılar var.
Afanasyevo Kültürü * En eski kültürlerdendir. Avcı ve savaşçı biçimde yaşamıştır. Altay
3
(MÖ 3000 - MÖ 1700) dağlarının çevresinde yaşamışlardır. (Kartal resimleri, bakır eşyalar, vb.)
Andronova Kültürü * Afanasyevo kültürünün gelişmiş halidir. Đlk defa altın ve tunçtan yapılmış
4
(MÖ 1700 - MÖ 1200) eşyalara rastlanır. Altay- Ural çevresinde yaşamışlardır. (Bakır heykeller)
Karasu Kültürü * Kültürler arasında demiri ilk işleyenlerdir. Bu topluluk, üzeri çadırla
5
(MÖ 1200 - MÖ 700) örtülü, dört tekerlek arabalar kullanmışlardır. (Altın eşya-heykeller)
Tagar Kültürü * Kültürlerin en gelişmişidir. Đki yüzü keskin hançerler, iğne, bilezik, küpe
6
(MÖ 700 - MÖ 100) gibi eşyalar bırakmışlardır. (Metal silahlar, hayvan üsluplu objeler)
c) Đlk Türk Devletleri - Toplulukları:
1. Đskitler (Sakalar):
Devlet Adamları : Alp Er Tunga - Tomris Hatun (MÖ 700 - MS II. Yy)
Etkinlik Alanı : Orta Asya batısı ile Karadeniz’in kuzeyi ve Kafkaslar arası bölge.
• Türklerin ilk siyasal topluluğudur. Atlı-göçebe uygarlığının yaratıcılarıdır. (Atı ilk evcilleştirenlerdir.)
• ikinci bir yaşama inanmışlardır. Balbal adı verilen mezar taşlarının ilk örneklerini vermişlerdir.
• iranlılar “Saka”, Yunanlılar “Đskit” adını vermişlerdir. Ekonomileri, tarım ve hayvancılığa dayanır.
Yorum Gönder