Menkul Kıymetler ve Borsalar Kanunu (1929)

Lozan Antlaşması ve Düyun-u Umumiye Đdaresi ortadan kaldırılınca yeni devlet, kendi mali politikasını
uygulamaya koymuştur. Bir yandan Osmanlı borçları ödenmiş, diğer yandan açık vermeyen bütçeler yapılmış ve para
denetimi gerçekleşmiş, kamu harcamalarında savurganlığa izin verilmemiştir. Bağımsız gümrük politikası da uygulandı.
1929 - Bu kanun çıkarılarak kambiyo denetimi başlamıştır. Böylece;
•   Paranın değeri korunmuştur. (1930)
•   Paranın denetimi, Merkez Bankası’nın kurulmasıyla sağlandı. (1931)
•   Üretim olanaklar ölçüsünde arttırıldı.
•   Anti enflasyonist politikalar izlendi.
•   Sosyal devlet anlayışına önem verildi.
•   Dış borçlanmadan kaçınıldı.
  Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Kurulması (3 Ekim 1931):
  Osmanlı’da merkez bankası görevini Osmanlı Bankası (Đngiliz & Fransız ortaklığında) yerine getiriyordu.
  Ülkede ulusal bir merkez bankası kurulması, ilk kez Đzmir Đktisat Kongresinde ele alındı.
  Merkez Banka’nın kurulma kararı, 1927’de verildi: Bu amaçla Ali Đktisat Meclisi’nce çalışmalar yapıldı,
Almanya’dan uzmanlar getirildi ve Đtalya’nın desteği alınmaya çalışıldı. Merkez Bankası, 3 Ekim 1931’de kuruldu; resmen
1 Ocak 1932’de çalışmaya başladı.
  Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB)’nin Belirtilen Görevleri:
•   Memleketin iktisadi kalkınmasına yardımcı olmak,
•   Para piyasasını düzenlemek,
•   Hazine işlemleri yapmak,
•   Hükümetle birlikte Türk parasının değerinin korunmasına yönelik tüm önlemleri almaktır.
  Zirai Donatım Kurumu,                                                                                                   köylünün ihtiyaçlarını gidermek amacıyla kuruldu. (1932)
  I. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1933):
Özel  sermayenin  sanayi  kuramaması  sonucu  devlet  sanayileşme  işini  kendi  üzerine  almış  ve  bu  planı
hazırlamıştır. 1934’te uygulanmaya başlamış, 1938’e kadar sürmüştür. Bu planın amacı, hammaddesi yurt içinde üretilen
sanayi dalları kurmak, temel tüketim mallarının üretimine öncelik vermekti.
Bu alanda açılan fabrikalar:
o  Malatya, Bursa, Kayseri’de Merinos Yün fabrikaları,
o  Gemlik’te suni ipek fabrikası,
o  Nazilli’de basma fabrikası,
o  Beykoz’da deri fabrikası,
o  Đzmit’te kâğıt işletmeleri,
o  Kütahya’da Paşabahçe Cam fabrikası,
o  Karabük’te Demir - Çelik fabrikası açıldı.
Sümerbank kuruldu (1933):
•   En önemli sanayi yatırımıdır. Tamamı devlete aittir. Önceliği hammaddesi ülkede olan sanayi dallarında
yatırım yapmaktır. I. Beş Yıllık Kalkınma Planında, hammaddesi yurt içinde üretilen sanayi dalları kurmak, temel tüketim
mallarının üretimi hedefine ulaşmada motor görevi görmüştür.
Kamu Đktisadi Teşekkülleri (KĐT) oluşturuldu (1933):
  Sümerbank’ın yatırımları ile tekstil (dokuma), maden, kimya, porselen, cam, yapay ipek (Çemlik), deri
(Beykoz) ve Kâğıt (Đzmit) fabrikaları açılarak Türkiye’nin ilk KĐT’leri kuruldu.
Yüksek Ziraat Enstitüsü, tarım alanında uzmanlar yetiştirmek için 1933’te kuruldu.
Etibank, yer altı kaynaklarının değerlendirilmesi adına 1935’te kuruldu.
MTA (Maden Tetkik Arama) Enstitüsü, yer altı kaynaklarının araştırılması için Etibank desteğinde 1935’te
kuruldu. (Araştırmasını MTA, işletilmesini Etibank üstlenmiştir.)
  II. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1937 - 1939):
Bu plan  1937’de hazırlandı, uygulamaya  1938’te geçildi; ancak II. Dünya Savaşı yüzünden uygulanması
çoğunlukla engellenmiştir.
                                                                                                                           Bu planda yatırım yapılması gerekli alanlar; elektrikasyon, madencilik, limanlar, kimya, makine, yakıt
sanayileri  olarak  belirlenmiştir.  Bu  plan  dâhilinde  sadece  maden  alanında                                          1939  -  Karabük  Demir  Çelik  Fabrikası
kurulmuştur.
  Halk Bankası, Esnaf ve Zanaatkârın kredi ihtiyaçlarını karşılamak üzere 1933 yılında kuruldu; ancak 1938’te
faaliyete geçebildi.