İDARİ - VİLAYET NİZAMNAMESİ (TANZİMAT DÖNEMİ)

Vilayet                                                       Liva                                                                   Kaza                                  Nahiye                                                             Köy
Vali                                                          Mutasarrıf                                                             Kaymakam                              Müdür                                                              Đmam
OSMANLI DEVLETĐ ORDUSU
Deniz Kuvvetleri                                              Kara Kuvvetleri                                                        Hava Kuvvetleri
• Đlk donanma, Orhan Bey- Karesioğlu
Beyliği döneminde olmuştur.
                                                                                                                                     • 1911-   Harbiye   Nazırı   Mahmut
• En güçlü donanma, Kanuni dönemde                            • Eyalet Ordusu,
                                                                                                                                     Şevket Paşa’dır.
olmuştur.                                                     • Kapıkulu Ordusu,
• Enver Paşa dönemi; Yeşilköy - Uçuş
                                                              • Đlk tersane, I. Bayezid- Gelibolu’da.                                • Yardımcı Kuvvetler.
                                                                                                                                                                                                                                                                           Okulu.
• Komutana                                                    “Kaptan-ı     Derya”,
askere de “Levent” denir.
                                                                                                                                                                           KARA KUVVETLERĐ
                                                              A. EYALET ORDUSU                                                                                             B. KAPIKULU ORDUSU                                                                              C. YARDIMCI KUVVETLER
                                                                                                                                                                           • Devşirme - pençik sistemle oluşur.                                                            • Kırım,  Erdel,  vb.  bağlı  beyliklerin
                                                                                                                                                                           • I.   Murat   kurmuş,   II.   Mahmut                                                           gönderdikleri askerlerdir.
• En kalabalık ordudur.                                                                                                              kaldırmıştır.                                                                                                                         • Sınır,  kale  korumasıyla  görevliler
                                                              • Maaş almazlar ve Tımar sahiplerince                                                                        • Üç  ayda  bir  şeklinde  Ulufe  maaşı                                                         (Beşliler),
oluşturulurlar.                                                                                                                      alırlar.                                                                                                                              • Geçitleri                                 koruyan                birlikler
                                                                                                                                     • Cülus                               bahşişlerinden                                                     de                           (Derbentçiler),
                                                                                                                                     yararlanırlar.                                                                                                                        • Haberleşmeden sorumlu (Turnalar).
                                                                                                                                                                           A. EYALET ORDUSU
                                                              Akıncılar                                                                                                    Azaplar                                                                                         Deliler                                     Gönüllüler
                                                              Sınır  boylarında  oturan,  Türklerden                                 Masrafları şehir ve kasaba                                                                               Sınır, öncü birlikleridir.                                               Sınırdaki  şehir  ve
oluşan hafif süvari birlikleridir.                                                                                                   halkı tarafından karşılanır.                                                                             Düşmana    korkusuzca                                                    kasabaları korurlar.
                                                              Ordunun keşif hizmetini görür, kaçan                                   Öncü,  ilk  hücuma  maruz                                                                                saldırırlar.
düşmanları kovalar.                                                                                                                  kalacak birliklerdir.
                                                                                                                                     B. KAPIKULU ORDUSU
                                                              Kapıkulu Piyadeleri                                                                                                                                                             Kapıkulu Süvarileri
• Yeniçeriler:   Asıl   savaşçı   birlikleridir.   Padişaha                                                                                                                • Sağ - Sol Ulufeciler: Savaş sırasında sancağı korurlar.
bağlıdır,                                                     en    etkili    kapıkulu    bölümüdür.    Yaya                                                               • Sağ - Sol Garipler: Savaş sırasında hazineyi ve ganimeti
savaşçılarıdır. Evlenemezler (sonradan değişti). Kışlalarda                                                                                                                korurlar.
oturur,  merkezi  isyan  çıkışında  etkindirler.  I.  Murat                                                                                                                • Silahlar  -  Sipahiler:  Savaş  sırasında;  padişah  çadırını,
dönemi kuruldu. Ulufe, Cülus ve Sefer bahşişleri alırlar.                                                                                                                  padişahı korurlar, askerin geçecekleri  yolları açarlar, silah
Komutanları “Yeniçeri Ağası”, esnaflık da yaparlar.                                                                                                                        yapma, vb. işlere de bakarlar.
• Cebeciler: Ordunun silah yapımı, bakım ve onarımdan
                                                                                                                                                                           Ordu Đçi Sistemler:
sorumludur. Başı “Cebecibaşı”dır.
                                                                                                                                                                           • Pençik Usulü: Her 5 esirden birinin asker olmasıdır.
• Lağımcılar:  Kale  kuşatmasında  fitil  döşer,  hendek
                                                                                                                                                                           • Devşirme Sistemi: Gayrimüslim çocuklar alınırdı. Ailenin
kazar ve kale yıkar. Başı “Lağımcıbaşı”dır.
                                                                                                                                                                           izni gerekirdi. Tek çocuksa aileden alınmazdı. Aileden tek
• Humbaracılar: Cephane imalatı, topların yapımından
                                                                                                                                                                           çocuk devşirilebilir. Kusuru varsa alınmazdı. Devşirilenler;
sorumludur. Özel topçudur. Başı “Humbaracıbaşı”dır.
                                                                                                                                                                           ya  Enderun’a  devlet  adamı  yetişmesi  için  giderdi;  ya  da
• Top   Arabacılar:   Top   arabaları   yapar,   topların
                                                                                                                                                                           askere alınırdı.
taşınmalarını sağlar. Başı “Arabacıbaşı”dır.
• Topçular: Topları dökmek ve kullanmakla görevlidir.
                                                                                                                                                                           Osmanlı Denizciliği:
Humbaracı ocağın kapsamlı topçularıdır.
                                                                                                                                                                           • Önemli Osmanlı Denizcileri: Piri Reis, Kılıç Ali Reis,
• Bostancılar: Sarayı koruyan muhafızlardır.
                                                                                                                                                                           Seydi Ali Paşa, Murat Reis, Salih Reis, Turgut Reis, Kemal
• Sakalar: Ordunun su ihtiyacını karşılarlar.
Reis, Barbaros Hayrettin Paşa.
• Acemi Oğlanlar: Yeniçeri ve diğer kapıkulu ocaklara
asker yetiştirirler. Enderun’a da kaynaklık ederler.
C. YARDIMCI BĐRLĐKLER
Beşliler                                                      Savaş esnasında sınır ve kaleleri korurlar.
Derbentçiler                                                  Savaş esnasında geçitleri korurlar.
Turnalar                                                      Haberleşmeden ve posta işlerinden sorumludurlar.
Yörükler                                                      Anadolu’daki yaya ve müsellemlerdir.
Yardımcı Birlikler                                            Beylik ve devletlerin gönderdikleri askerlerdir. (Kırım, Erdel, vb.)