OSMANLI DEVLETİ’NDE ESERLER - SANATLAR HAT SANATI - EL YAZMALARI

• Arapça’da çizgi (satır, güzel yazı) anlamında “Hat”, hat yazarlarına “Hattat” denir.
• Önemli hattatlar: Şeyh Hamdullah, Hafız Osman.
MĐNYATÜR SANATI
• Bir nesnenin küçük boyutlardaki örneğine “Minyatür”, minyatürlerle uğraşanlara “Nakkaş (Musavver)” denir.
• Sosyal, siyasal konuları içerir. Kitap resmine; Nakış veya Tasvir denir.
• Önemli minyatürcüler; Matrakçı Nasuh, Nigari, Nakkaş Osman, Levni’dir.
• Önemli minyatürleri barındıran kitaplar: Süleymanname, Hünername, Surname.
RESĐM
• Portresini ilk yaptıran padişah ve ressam: II. (Fatih Sultan) Mehmet - Đtalyan Ressam Bellini.
• Đlk resim öğrenimi: Sinan Bey - Đtalya (II. (Fatih Sultan) Mehmet Dönemi)
• Ünlü ressamlar: Şeker Ahmet Paşa (Osmanlı ilk resim sergisi açtı. Avrupa’ya eğitime gönderildi.); Osman Hamdi
Bey (Arkeoloji Müzesi ve Sanayi-nefise kurucusudur. Eserleri; Silah Tacirleri ve Kaplumbağa Terbiyecisi’dir.).
• Đslam dininden ötürü çok gelişememiştir.
MÜZĐK
• Askeri ve sosyal alanda kullanılmıştır.
• Önemli müzik insanları; Abdulkadir Meraği (XV.yy), Itri (XVII.yy), Dede Efendi (XIX.yy).
EDEBĐYAT
• Divan Edebiyatçılar: Nesimi, Ahmedi, Fuzuli, Baki, Nafi, Nedim (Lale Devri şairi).
• Halk Edebiyatçısı: Pir Sultan, Öksüz Dede, Karacaoğlan, Dadaloğlu.
• Tekke Edebiyatçısı: Hacı Bayram, Şeyh Galip, Kaygusuz Abdal.
EBRU
• Önemli  bir  kâğıt  süsleme  sanatıdır.  Yoğunlaştırılmış  su  üzerine  terebentin  ile  sulandırılmış  renkli  yağlıboyalar
damlatılarak yapılan süsleme üzerine yatırılan kâğıda alınan resimdir. Önemli bir yere sahiptir.
OYMACILIK
• Taş - ahşapların oyulmasıyla yapılan süslemedir.
KAKMACILIK
• Metal - Ahşap - Taş üzerine açılan yuvalara değerli maddeleri gömerek yapılan süslemedir.
TEZHĐB
• Kitapların ve nüshaların kenarlarının boya ve yaldızla süslenmesi sanatıdır.
Osmanlı Devleti Dil ve Edebiyatı:
  Arap alfabesi kullanıldı.
  Resmi dil “Türkçe”. 1876- Kanun-i Esasi’de resmi dil olarak kabul edildi.
  Eğitim dili “Arapça”; ama Enderun’daki Eğitim ise “Türkçe”.
  Kuruluş dönemi, Türkçe’ye önem verildi. Yükseliş dönemi; Osmanlıca (Arapça + Farsça + Türkçe) çıktı.
  19.yy’da kapitülasyon ilişkileri sonucunda Türkçe’yi Batı dilleri (Fransızca, Đngilizce…) etkiledi.
Cami Süsleme Sanatı:
Barok                                                                                                                            : Son derece biçimlenmiş, dinamik, görüntüde çapraşık, süslemeli, anıtsal, hareketli, karmaşık Avrupa
sanat üslubudur.
Rocco                                                                                                                            : Baroğun aşırı derecedeki süslenmesidir.
Cami Türk Barokları                                                                                                              : Nuru Osmaniye Cami (Batı Üslupla ilk eser), Laleli Cami.
Anıt Çeşmeler (Baroklu)                                                                                                          : Sultan Ahmet Cami (Lale devri - en önemlisi)
Ticari Yapılar:
Bedesten, Kapalı çarşılar, Kervansaraylar, Hanlar, Köprüler.
Dini Yapılar:
Camiler, Külliyeler, Türbeler, Medreseler.
Askeri Yapılar:
  I. Bayezid Dönemi                                                                                                             : Anadolu Hisarı
  II. (Fatih) Mehmet Dönemi                                                                                                     : Rumeli Hisarı, Kilitbahir Kalesi, Kale-i Sultaniye.
  IV. Mehmet Dönemi                                                                                                             : Sedd’ülbahir Kalesi
  III. Selim Dönemi                                                                                                             : Selimiye Kışlası, Levent Kışlası.
Külliyeler:
II. Bayezid, Fatih ve Süleymaniye Külliyeleri.
Türbeler:
Ertuğrulgazi Türbesi (I. Çelebi), Sultan Murat Türbesi (I. Bayezid)…                                                                                                        




Saraylar:
  Topkapı Sarayı (XV. yy - Fatih dönemi)
  Đshak Paşa Sarayı (XVIII. yy - Doğu Bayezid)
  Beylerbeyi - Dolmabahçe - Çırağan - Yıldız Sarayları (Türk Barok - XIX.yy)
Camiler:
Dönemi                                                                          Cami                             Özelliği
                                                                                Hacı Özbek Cami - Đznik          Đlk Osmanlı camisi
14. - 15. yy
                                                                                Ulucami - Bursa                  Đlk büyük - yeşil cami
Dönemleri
                                                                                Eski Cami - Edirne               Đlk Osmanlı yapısı, üç şerefli cami
                                                                                Fatih Cami - Đstanbul            Đstanbul ilk Osmanlı camisi
                                                                                Bayezid Cami - Đstanbul          Đstanbul ilk büyük camisi
16. yy                                                                          Taç Mahal - Hindistan            Đstanbullu Mehmet Efendi
Dönemi                                                                          Şehzade Cami - Mimar Sinan       Çıraklık eseri
                                                                                Süleymaniye Cami - Mimar Sinan   Kalfalık eseri
                                                                                Selimiye Cami - Mimar Sinan      Ustalık eseri
17. yy                                                                          Sultan Ahmet Cami - Đstanbul     Klasik dönem son büyük eser
Dönemi                                                                          Yeni Cami - Đstanbul             Mimar Sinan’ın son örneği
                                                                                Nuru Osmaniye Cami - Đstanbul    Batı etkili (Baroklu) ilk eser
18. yy                                                                          Laleli Cami - Đstanbul
Dönemi ve Sonrası                                                               Nusretiye Cami - Đstanbul        Baroklu eser
                                                                                Dolmabahçe Camisi - Đstanbul
Medreseler:
  Sahn-ı Seman Medresesi                                                       (XV. yy)
  Süleymaniye Medresesi                                                        (XVI. yy)